علی بن یحیی منجمابوالحسن علی بن یحیی بن ابی منصور المنجم، بزرگترین پسر یحیی بن ابی‌منصور و یکی از افراد مشهور خاندان بنومنجم بود. ۱ - پیشینهلقب منجم از این فرد به بعد، به تمامی افراد این خاندان اطلاق شده است. ذهبی از او با لقب «اخباری» یاد کرده است. او در سال ۲۰۰ به دنیا آمد. همچون پدرش به دربار عباسی راه یافت و ارتباط خود را با آن‌جا حفظ کرد. ۲ - کارهای مهم علی بن یحیییکی از مهمترین کارهای او تأسیس مجموعه فرهنگی «خزانة الحکمه» برای فتح بن خاقان، از وزرای متوکل، است که ظاهراً ابومَعشَر بلخی (متوفی ۲۷۲) نیز در همان‌جا کارهای نجومی خود را انجام می‌داده است. ابوالحسن به پزشکی، موسیقی و شعر علاقه داشت و مشوق کارهای علمی بود به طوری که قُسطا بن لوقا بر اثر تشویق‌های او کتاب فی المدخل الی علم الهندسه، و ثابت بن قره کتاب فی ما سأله ابوالحسن علی بن یحیی المنجم مِن ابواب علم الموسیقی را برای او تألیف کردند. ۳ - فرزندان ویوی چهار پسر به نام‌های ابوعیسی احمد، ابواحمد یحیی، ابوالقاسم عبدالله، و ابوعبدالله هارون داشت. ۴ - آثار ویآثار ابوالحسن علی عبارت است از: اخبار اسحاق بن ابراهیم موصلی؛ کتاب الطبیخ؛ الشعراء القدماء و الاسلامیین [۲]
عمررضا کحّاله، معجم المؤلفین، ج۷، ص۲۶۲، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).
که مهمترین اثر او و درباره سبک‌های شعر عربی بوده است. ابوالحسن شعر نیز می‌سرود و ابن خلّکان چند بیت از اشعار او را آورده است. چند بیتی نیز به مناسبتِ اِعمال کبیسه در تقویم در زمان خلیفه متوکل (۲۳۲ـ۲۴۷) سروده که ابوریحان بیرونی آن را در آثارالباقیه [۵]
محمد بن احمد ابوریحان بیرونی، الاثار الباقیة عن القرون الخالیه، ص ۳۳، چاپ ادوارد زاخائو، لایپزیگ ۱۹۲۳.
نقل کرده است. یک بیت از این اشعار را نیز مقریزی [۶]
احمد بن علی مقریزی، کتاب المواعظ والاعتبار بذکر الخطط و الاثار، ج۱، ص۲۷۵، المعروف بالخطط المقریزیه، بولاق ۱۲۷۰، چاپ افست قاهره (بی تا).
آورده است.۵ - وفاتابوالحسن در ۲۷۵ در شهر سامرا درگذشت و همان‌جا به خاک سپرده شد. ۶ - پانویس
۷ - منبعمرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «خاندان بنومنجم»، شماره۱۹۳۲. رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان بنی منجم | خاندان ها | خاندان های ایرانی | درگذشتگان سده 3 (قمری) | شاعران قرن سوم | منجمین
|